Vés al contingut

Fitxer:Oswiadczenie Emilii Plater dotyczace jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.jpg

El contingut de la pàgina no s'admet en altres llengües.
De la Viquipèdia, l'enciclopèdia lliure

Fitxer original(6.826 × 8.805 píxels, mida del fitxer: 20,73 Mo, tipus MIME: image/jpeg)

Descripció a Commons
Polski: Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.   (Wikidata search (Cirrus search) Wikidata query (SPARQL)  Create new Wikidata item based on this file)
Autor
Emilia Plater
Títol
Polski: Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.
Descripció

Powstanie listopadowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie oraz część Ukrainy i Białorusi. Powstanie wybuchło także na Litwie, gdzie już w grudniu 1830 r. domagano się od dyktatora wkroczenia wojsk, uważając, iż w ten sposób można zadać ciężki cios planom strategicznym Mikołaja I, uniemożliwić akcję zaczepną w Królestwie Polskim i nadszarpnąć prestiż Rosji w opinii europejskiej. Chłopicki prowadził jednak politykę zmierzająca do stłumienia powstania i nie zamierzał podejmować wyprawy na Litwę. Bezczynność tę przerwali z własnej inicjatywy mieszkańcy Litwy. Powstanie litewskie pokazało dobrą organizację, zaopatrzenie i wielką ofiarność patriotyczną. Ujawniło też sporo utalentowanych, lokalnych przywódców i uczestników walk (Karol Przezdziecki, Onufry Jacewicz czy Emilia Plater i jej kuzyn Cezary). Jednak zryw niepodległościowy na Litwie już w połowie 1831 r. zakończył się niepowodzeniem. Powstanie upadło z powodu złego dowodzenia i wadliwej taktyki. Czynny udział w powstaniu listopadowym na Litwie wzięła Emilia Plater. W końcu marca 1831 r. w miejscowości Dusiaty, pod rozwinięta flagą polską wezwała lud do walki. W kwietniu i maju 1831 r. uczestniczyła w działaniach zgrupowania powstańczego Karola Załuskiego, a w czerwcu dołączyła do przybyłego z Królestwa Polskiego oddziału kawalerii gen. Dezyderego Chłapowskiego, który mianował ją honorowym dowódcą 1. kompanii formowanego właśnie 25. pułku piechoty liniowej w Kownie. Później znalazła się w korpusie gen. Antoniego Giełguda, ale po klęsce powstania odmówiła przejścia wraz z jego armią granicy pruskiej. W czasie przedzierania się w kierunku Warszawy zachorowała i 23 XII 1831 r. zmarła w Justianowie koło Sejn, wycieńczona wojennymi trudami. Prezentowany dokument jest oświadczeniem Emilii Plater, z jej oryginalnym podpisem, spisanym w Antuzowie w pow. nowoaleksandrowskim, gub. kowieńskiej, o dobrowolnym, powodowanym jedynie miłością do Ojczyzny, wstąpieniu do oddziału powstańczego.

Emilia Plater stała się symbolem nieugiętej woli narodu walczącego o wyzwolenie spod obcej okupacji i bohaterstwa kobiet polskich walczących o niepodległość. W opinii europejskiej została Joanną d’Arc powstania listopadowego. Głównym promotorem legendy o jej bohaterstwie stał się Adam Mickiewicz, którego ballada „Śmierć pułkownika” zadecydowała o jej narodowej nieśmiertelności. Obok Emilii Plater w partyzanckich oddziałach na Litwie walczyły m.in. Maria Prószyńska, Maria Raszanowiczówna, Wilhelmina Kasprowiczówna, Antonina Romaszewska, pełniąc funkcje łączników, kurierów, przewodników, przewoziły broń i dostarczały informacje o nieprzyjacielu.
Data 25 de març de 1831
date QS:P571,+1831-03-25T00:00:00Z/11
Material/Tècnica paper
medium QS:P186,Q11472
institution QS:P195,Q7209884
Número d'inventari
AGAD, Archiwum Platerów z Antuzowa, sygn. 214, s. 1
Notes

Rkps, oryg., jęz. polski, karta papierowa w aktach luźnych z jednostki: „Akta i listy t. s. Emilii Plater”.

Miejsce powstania: Antuzów
Język dokumentu: pol.
Druk/rękopis: rękopis
Forma: oryginał
Origen/Fotògraf
Permís
(Com reutilitzar aquest fitxer)
Public domain

Aquest material està en domini públic als Estats Units i als altres països on el dret d'autor s'estén per 100 anys (o menys) després de la mort de l'autor.


Cal incloure una etiqueta de domini públic als Estats Units per indicar perquè aquesta obra és en domini públic als Estats Units.

Llegendes

Afegeix una explicació d'una línia del que representa aquest fitxer

Elements representats en aquest fitxer

representa l'entitat

Historial del fitxer

Cliqueu una data/hora per veure el fitxer tal com era aleshores.

Data/horaMiniaturaDimensionsUsuari/aComentari
actual07:07, 15 gen 2020Miniatura per a la versió del 07:07, 15 gen 20206.826 × 8.805 (20,73 Mo)Renata3Cropped 6 % horizontally, 5 % vertically using CropTool with lossless mode.
14:30, 31 març 2014Miniatura per a la versió del 14:30, 31 març 20147.284 × 9.261 (22,49 Mo)Karol Zglinski{{Artwork |author = Emilia Plater |title = {{pl|1= Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.}} |description = Powstanie listopadowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie oraz częś...

La pàgina següent utilitza aquest fitxer:

Ús global del fitxer

Utilització d'aquest fitxer en altres wikis:

Metadades